W praktyce ubezpieczeniowej niektóre zakłady ubezpieczeń przekazują Poszkodowanemu zgłaszającemu szkodę standardowo opracowaną informację dotyczącą ustalenia wysokości kosztów i sposobu naprawy uszkodzonego pojazdu objętego ubezpieczeniem, w tym wskazują ,,akceptowalną” stawkę za roboczogodzinę prac naprawczych. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wskazana informacja nie jest dla Poszkodowanego wiążąca.

W uzasadnieniu uchwały z dnia 13 czerwca 2003 r. wydanej w sprawie III CZP 32/03, Sąd Najwyższy wprost wskazał, iż informacje przekazywane przez Ubezpieczyciela niezależnie od stopnia ich szczegółowości, kategoryczności sformułowań i czasu przekazania poszkodowanemu (zwykle po zgłoszeniu szkody), nie mają żadnego znaczenia w sferze określenia kryteriów wysokości należnego odszkodowania ubezpieczeniowego. Co najwyżej mogą tylko informować poszkodowanego o stosowanych na rynku lokalnym (obejmującym lokalne warsztaty naprawcze) możliwych cen naprawy pojazdów mechanicznych.

W poprzednich artykułach przywołano już wielokrotnie wynikającą z orzecznictwa zasadę swobody wyboru warsztatu przez Poszkodowanego zgodnie z którą Poszkodowany może naprawić samochód w takim zakładzie naprawczym, który zagwarantuje szczegółową diagnostykę pojazdu i nie ma obowiązku poszukiwania warsztatu oferującego swoje usługi po najniższych cenach. Analiza aktualnego orzecznictwa pozwala także na stwierdzenie, iż Poszkodowany nie ma obowiązku nie tylko poszukiwać warsztatu stosującego stawki za roboczogodzinę prac wskazane przez Ubezpieczyciela, ale także powierzać takiemu zakładowi wykonanie czynności naprawczych.

Dla Poszkodowanego kluczowym kryterium w wyborze warsztatu jest jakość oferowanych usług, w tym zwłaszcza gwarancja przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia. O przywróceniu pojazdu do stanu poprzedniego można zaś mówić jedynie wówczas, gdy stan pojazdu po naprawie, pod każdym względem (stan techniczny, zdolność użytkowa, części składowe, trwałość, wygląd estetyczny itp.) odpowiada stanowi tegoż pojazdu sprzed wypadku.

Nie bez znaczenia dla przedmiotowego zagadnienia jest fakt, iż warsztaty stosujące wskazywane przez Ubezpieczycieli stawki za roboczogodzinę prac są najczęściej warsztatami III kategorii lub warsztatami nieskategoryzowanymi, dysponującymi 1 – 2 stanowiskami naprawczymi, nie posiadającymi niezbędnego wyposażenia, a niejednokrotnie nie oferującymi gwarancji dla wykonanej naprawy. Tym samym jakość oferowanych usług może budzić uzasadnione wątpliwości.

Poziom stosowanych przez zakład naprawczy stawek za roboczogodzinę prac jest ustalany indywidualnie, w oparciu o wielkość poniesionych kosztów prowadzonej działalności gospodarczej przy standardzie odpowiadającym kategorii warsztatu. Kluczowe znaczenia ma wyposażenia w specjalistyczne narzędzia naprawcze, innowacyjność procesów naprawczych oraz wykształcenie i umiejętności pracowników. Nie bez znaczenia jest także wielkość warsztatu, położenie.

Ponownie odnosząc się do treści uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 32/03, należy podkreślić za Sądem, iż Kosztami ekonomicznie uzasadnionymi są według Sądu koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy dokonujący naprawy samochodu. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku. Jeżeli nie kwestionuje się uprawnienia do wyboru przez poszkodowanego warsztatu samochodowego mającego dokonać naprawy, miarodajne w tym zakresie powinny być ceny stosowane właśnie przez ten warsztat naprawczy.

Podsumowując, wskazując stawkę ,,akceptowalną” Ubezpieczyciel pośrednio narzuca Poszkodowanemu konieczność skorzystania z usług warsztatów stosujących wskazane stawki za roboczogodzinę prac. Jest to działanie w pełni sprzeczne z uprawnieniem Poszkodowanego do wyboru zakładu naprawczego.